2 DBH

1. UNITATEA: MATERIA ETA NEURKETA

FISIKA ETA KIMIKA:

FISIKAK fenomeno fisikoak aztertzen ditu. materiak bere izaera galdu gabe jasaten dituen aldaketak aztertzen ditu. Adibidez, mugimendua, substantzien egoeren aldaketak ...

KIMIKA materiaren konposizioa, egitura, propietateak eta haren eraldaketa aztertzen dituen zienzia da

ALDAKETA FISIKO ETA KIMIKOAK

Aldaketa fisikoak eta kimikoak SIMULAZIOA

Aldaketa fisikoak eta kimikoak ARIKETAK

Aldaketa fisiko eta kimikoak ARIKETAK 1

METODO ZIENTIFIKOA

MATERIA

MATERIA:  masa duen eta espazioan leku bat hartzen duen guztia da.

MATERIAREN PROPIETATEAK materia hautemateko eta deskribatzeko balio dute. Modu dezberdinetan sailkatzen dira:

       Balorazio-motaren arabera:

-        Kuantitatiboak: balioa eta unitateak emanez zehazten dira. Adb.: masa, tenperatura, …

-        Kualitatiboak: Hitzen bidez deskribatu behar dira. Adb.: biguna, gogorra, kolorea, …

Neurriarekin duen erlazioaren arabera:

-        Estentsiboak: kantitatearen edo tamainaren menpe daude, beraz balioa aldatzen da; adibidez: masa, bolumena, luzera,  beroa, …

-        Intentsiboak: ez daude, ez kantitatearen ezta tamainaren menpe eta balio konstantea dute; adibidez: tenperatura, presioa, urtze eta irakite-puntuak, dentsitatea, kolorea...

Materia identifikatzeko balio duten ala ez:

-        Orokorrak: materia orok ditu eta edozein balio izan dezakete, beraz ez dute identifikatzeko balio. Adb.: m, T, V, …

-        Bereizgarriak: materia bakoitzak bere balio propioak ditu. Adb.: dentsitatea, gogortasuna, urtze- eta irakite-puntuak, eroankortasun termikoa eta elektrikoa, disolbagarritasuna uretan.

MATERIAREN PROPIETATEAK

DENTSITATEA: simulazioa

      Ariketa interaktiboak

      UNITATE-ALDAKETAK

Neurketa-tresnak

 

Dentsitatearen saiakuntza

2.- GAIA: MATERIAREN EGOERAK

• Materiaren EGOERA FISIKOAK: simulazioa
• EGOERA FISIKOAK ETA EGOERA ALDAKETAK: CNICE

EGOERA-ALDAKETAK

• LABORATEGI BIRTUALA: curva de calentamiento

3.- MATERIAREN ANIZTASUNA

• MATERIAREN ANIZTASUNA: TEORIA
• Eguneroko substantziak

Koloideak eta Tyndall efektua:

NAHASTE HETEROGENEOAK BEREIZTEKO PROZEDURAK:

1.- BAHEKETA 

2.- BEREIZKETA MAGNETIKOA

3.- IRAGAZKETA

4.- DEKANTAZIOA

NAHASTE HOMOGENEOAK BEREIZTEKO PROZEDURAK:

1.- KRISTALIZAZIOA

2.- DESTILAZIOA

3.- KROMATOGRAFIA

4.-GAIA: ALDAKETAK MATERIAN

• TAULA PERIODIKOA historian zehar
• Elementu kimikoen IKURRAK ikasteko aplikazioa
• Molekula batzuen simulazioak
• ATOMOAK, MOLEKULAK ETA KRISTALAK: SIMULAZIOAK
• Elementu kimikoen ikerketa 1
• Elementu kimikoen ikerketa 2

• TALKEN TEORIA:

• ERREAKZIO BATEN ABIADURAN ERAGINA DUTEN FAKTOREAK: 

         1.- Tenperatura:

2.- Erreaktiboen kontzentrazioa

3.- Ukipen azalera:

4.- Katalizatzaileak:

5. GAIA: INDARRAK ETA HIGIDURAK

INDARREN EFEKTUAK:

HIGIDURA:

POSIZIOA, IBILBIDEA, DESPLAZAMENDUA ETA IBILBIDEAREN LUZERA:

• Erreferentzia-sistema: simulazioa educaplus
• Erreferentzia-sistema: simulazioa
• Ibilbidearen luzera eta desplazamendua: simulazioa

ABIADURA:

HZU:

HZU: GRAFIKOAK

AZELERAZIOA:

• Higidura-simulazioa: grafikoak
• EBATZITAKO BURUKETAK:

INDARRAK NATURAN:

1.  GRABITATE-INDARRA:

Zer da masa eta zer pisua?

2. M ARRUSKADURA-INDARRA:

3. INDAR ELEKTRIKOAK:

4. INDAR MAGNETIKOA: 

7. GAIA: BEROA ETA TENPERATURA

• SIMULAZIOA:  tenperatura eta partikulen mugimendua
• SIMULAZIOA: eskala termometrikoak
• SIMULAZIOA: uraren egoera-aldaketak
• SIMULAZIOA: EROAPENA
• SIMULAZIOA: KONBEKZIOA
• SIMULAZIOA: dilatazioa eta uzkurdura

(Irudia: ura, biomolekula inorganikoa, Itziar Esteban)

BEROAREN HEDAPENA:

8. GAIA: ARGIA ETA SOINUA

• Soinua:

• Argia: